Του Παρασκευά Αρσενίου
Ειδικού Παθολόγου
Στις 16 Νοε 2023 τα κράτη μέλη της ΕΕ, που κλήθηκαν από την Επιτροπή Προσφυγών να αποφασίσουν επί της πρότασής της να ανανεώσουν την έγκριση του ζιζανιοκτόνου γλυφοσάτη για άλλα 10 χρόνια, δεν πέτυχαν την ειδική πλειοψηφία[i].
Παρόλα αυτά η επιτροπή θα εγκρίνει την παράταση αυτή λαμβάνοντας υπόψη τις «ολοκληρωμένες αξιολογήσεις ασφάλειας” που διενεργήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων (ECHA), από κοινού με τα κράτη μέλη (Γαλλία, Ουγγαρία, Κάτω χώρες και Σουηδία).Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων δεν βρήκε κρίσιμους τομείς ανησυχίας που θα εμποδίζουν την ανανέωση της έγκρισης και το έκανε καθώς έλαβε υπόψη της αφενός τις υποχρεωτικές κανονιστικές μελέτες που απαιτούνται από το δίκαιο της ΕΕ καθώς και μόνο 300 από τις 16000 μελέτες σχετικές με την γλυφοσάτη και τα ζιζανιοκτόνα με βάση την γλυφοσάτη (GBH) .
Λίγη ιστορία
Το 1950 ο δρ. Henri Martin Ελβετός χημικός σε φαρμακευτική εταιρεία ανακάλυψε την γλυφοσάτη [Ν-(φωσφονομεθυλο)γλυκίνη]. Μη βρίσκοντας κάποιες εφαρμογές η εταιρεία την πούλησε σε άλλες εταιρείες οι οποίες την δοκίμασαν σε πιθανές χρήσεις.
Το 1970, ο Dr. John Franz, χημικός εργαζόμενος στην Monsanto διαπίστωσε ότι η ουσία αυτή μπορούσε να σκοτώνει φυτά. Έτσι παρουσιάστηκε ως το τέλειο ζιζανιοκτόνο και το 1974 η Monsanto την κυκλοφόρησε με το όνομα RoundUp και το παρουσίασε ως το τέλειο ζιζανιοκτόνο, ως απόλυτα αποτελεσματικό και κυρίως ατοξικό για τα ζώα και τον άνθρωπο.
Τον πρώτο καιρό οι πωλήσεις ήταν περιορισμένες καθώς οι χρήση της περιοριζόταν σε ψεκασμούς για να σκοτώνει την βλάστηση ανάμεσα σε δέντρα, σε αμπέλια μεταξύ των γραμμών, για να καθαρίζονται οι χώροι γύρω από βιομηχανίες, διελεύσεις τρένων κλπ καθώς και για τον έλεγχο των ζιζανίων μετά την συγκομιδή και ως ξηραντικό για επιτάχυνση της συγκομιδής σιτηρών, πατάτας, φασολιών κ.ά.
Στην συνέχεια η ίδια εταιρεία απομόνωσε ένα γονίδιο από το Agrobacterium το οποίο γονίδιο το εισήγαγε στο γονιδίωμα της σόγιας και το οποίο την καθιστούσε ανθεκτική στη γλυφοσάτη.
Έτσι το 1996 κυκλοφόρησε τα Γενετικά Τροποποιημένα Φυτά (GMO) ως RoundUp-ready (RR) τα οποία οι καλλιεργητές θα αγόραζαν αποκλειστικά από την ίδια εταιρεία κάθε χρόνο, καθώς τα φυτά αυτά δεν μπορούσαν να αναπαράγονται.
Με τον τρόπο αυτό, οι καλλιεργητές μπορούσαν να ψεκάζουν και μετά την σπορά και να έχουν «καθαρή» την καλλιέργεια τους.
Εν τω μεταξύ η εταιρεία παρουσίασε τα δεδομένα της στις ρυθμιστικές αρχές, τα πειράματα της που αφορούσαν τις επιπτώσεις στα ζώα και στο περιβάλλον και οι ρυθμιστικές αρχές τα εξέτασαν και όρισαν τα ανεκτά επίπεδα έκθεσης στην ουσία αυτή.
Σύντομα κυκλοφόρησαν ζιζανιοκτόνα με βάση της γλυφοσάτη (GBH), στα οποία προστέθηκαν παράγοντες που αυξάνουν την απορρόφηση της γλυφοσάτης και ενισχύουν πολλαπλάσια την δράση της.
Πόσο αξιόπιστα ήταν τα δεδομένα που δόθηκαν από την Monsanto στις ρυθμιστικές αρχές;
Το προϊόν παρουσιάστηκε στις ρυθμιστικές αρχές με δεδομένα της παραγωγού εταιρείας όπου οι δόσεις εφαρμογής ήταν μικρές. Με τον τρόπο αυτό αποκλείστηκε η άμεση τοξικότητα της.
Αναφορικά με τα Γενετικά Τροποποιημένα (ΓΤ), στην αρχή ο FDA των ΗΠΑ ισχυρίστηκε, ότι η διαδικασία παραγωγής τους εξασφάλιζε την πιθανότητα να παράγονται τρόφιμα εξίσου ασφαλή και θρεπτικά με αυτά που παράγονται από συμβατικά φυτά, στην συνέχεια όμως αποδείχτηκε αφενός μεν ότι η τεχνολογία τους μπορεί να μην είναι ακριβής και επομένως δύσκολη η αξιόπιστη πρόβλεψη των συνεπειών της, αφετέρου δε ότι οι περισσότερες μελέτες ασφάλειας έγιναν από εταιρείες βιοτεχνολογίας υπεύθυνες για την εμπορική εκμετάλλευση των νέων ποικιλιών.
Στο σημείο αυτό είναι ανάγκη να επισημάνουμε ότι η επιστημονική και πολιτική διαμάχη γύρω από τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα ουσιαστικά εξακολουθεί να παραμένει σημαντική και οι αβεβαιότητες σχετικά με τους χρόνιους κινδύνους (σε αντίθεση με τους οξείς κινδύνους) δεν μπορούν να επιλυθούν έως ότου μελετηθούν οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία (δηλαδή, πέραν των 90 ημερών). Επιπλέον, ορισμένοι ανεξάρτητοι ερευνητές έχουν υποστεί ακόμη και προσωπικές επιθέσεις και απειλές νομικής δράσης από εταιρείες που επιδιώκουν να αποτρέψουν τη δημοσίευση βασικών αποτελεσμάτων για γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες .
Η γενετικά τροποποιημένη σόγια είναι ουσιαστικά ισοδύναμη με την αντίστοιχη μη γενετικά τροποποιημένη;
Ουσιαστικά ισοδύναμη σημαίνει ότι το Γ.Τ. τρόφιμο είναι το ίδιο ασφαλές με ένα παραδοσιακό τρόφιμο που από την χρήση του μέσα στον χρόνο έχει αποδειχτεί ασφαλές. Αυτό όμως δεν μπορεί να ισχύει για την περίπτωση π.χ της σόγιας καθώς το φυτό καλλιεργήθηκε υπό τεχνητές συνθήκες σε χωράφια που δεν ψεκάστηκαν με τα ζιζανιοκτόνα που χρησιμοποιούν οι καλλιεργητές στους αγρούς τους.
Ο ισχυρισμός ότι το RoundUp είναι πρακτικά μη τοξικό δεν ευσταθεί.
Η Monsanto χρησιμοποίησε τον ψύλλο του νερού (Dafnia Magna) σε πειράματα κατά την δεκαετία 1970 με 1980 για να μελετήσει την τοξικότητα του RoundUp και το παρουσιάζει ως χαμηλής τοξικότητας.
Αργότερα έρευνες, που χρησιμοποίησαν 100-300 φορές χαμηλότερες συγκεντρώσεις γλυφοσάτης από τα δήθεν ασφαλή επίπεδα των 940 mg/ l νερού που ισχυρίστηκε η Monsanto, έδειξαν ότι τα 10 mg/l είχαν τα ίδια τοξικά αποτελέσματα. Έτσι το συμπέρασμα είναι ότι η γλυφοσάτη θα πρέπει να θεωρείται ως μέτρια τοξική ή τοξική.
Είναι γεγονός ότι ο όρος γλυφοσάτη χρησιμοποιείται χωρίς διάκριση στην βιβλιογραφία και ονομάζει έτσι διάφορες χημικές ενώσεις οι οποίες διαφέρουν σημαντικά από το άλας της γλυφοσάτης παρουσιάζοντας μικρές ή μεγάλες διαφορές στις ιδιότητες τους. Αυτό όμως έκανε δύσκολη την εκτίμηση των επιπτώσεων τους στο περιβάλλον, στα ζώα και στον άνθρωπο.
Έτσι οι υπάρχουσες πληροφορίες είναι συγκεχυμένες για πολλούς ακόμη λόγους και επιπλέον υπάρχει μια ποικιλία κωδικών στην ονοματολογία που περιπλέκει τις επιστημονικές και τις κανονιστικές εγκρίσεις.
Το αν χρησιμοποιείται το οξύ γλυφοσάτης ή το άλας της έχει τεράστια διαφορά καθώς το πρώτο διαλύεται ελάχιστα στο νερό (10 γρ/λίτρο) ενώ το άλας της έχει διαλυτότητα πάνω από 1000 γρ/λίτρο.
Υπάρχει επίσης πρόβλημα με τις πληροφορίες που αφορούν τον τρόπο διάσπασης της στα διάφορα σκευάσματα.
Με όλα τα τεράστια κενά στις γνώσεις μας μοιάζει να ισχύει το ανέκδοτο αστείο που λέγει ότι πέντε στους έξι επιστήμονες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η ρωσική ρουλέτα είναι ασφαλής. Και αυτό γιατί πριν το 2010 οι περισσότερες μελέτες διαπίστωσαν ότι η γλυφοσάτη είναι ασφαλής ενώ κάποιες λίγες διαπίστωσαν ότι η γλυφοσάτη προκαλεί βλάβη.
Συνοπτικά βρέθηκαν τα παρακάτω:
· Η χρήση ζιζανιοκτόνων με βάση της γλυφοσάτη μπορούν να ρυπαίνουν το γλυκό και το θαλάσσιο νερό βλάπτοντας πράσινα και κυανά φύκη.
· Η έκθεση στην γλυφοσάτη βρέθηκε να σχετίζεται με λέμφωμα Non-Hodgkin
· Ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) χαρακτήρισε τη γλυφοσάτη ως πιθανό καρκινογόνο για τον άνθρωπο το 2015
· Έχουν εγερθεί σημαντικές πρόσθετες ανησυχίες για την υγεία, με έρευνες που συνδέουν τη γλυφοσάτη με λιπώδη ηπατική νόσο, νεφροπάθεια και διαταραχές στην έκφραση γονιδίων που σχετίζονται με την ίνωση, τη νέκρωση και τη δυσλειτουργία των μιτοχονδριακή μεμβρανών.
· Το RoundUp επηρεάζει δυσμενώς την μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου.
· Μελέτη σε θηλυκούς αρουραίους που εκτέθηκαν σε RoundUp έδειξε ότι ενώ οι άμεσες επιπτώσεις ήσαν αμελητέες, οι απόγονοι της δεύτερης και τρίτης γενεάς παρουσίασαν νόσο του προστάτη, παχυσαρκία, νεφρική νόσο, ωοθηκική νόσο και ανωμαλίες στον τοκετό.
Παρά τις συστάσεις για την χρήση της γλυφοσάτης τα υπολείμματα της αυξάνονται διαρκώς καθώς η χρήση της από τους αγρότες είναι πάνω από διπλάσιες από αυτές που συνιστώνται
Αρχικά η γλυφοσάτη κατοχυρώθηκε ως ζιζανιοκτόνο ευρέως φάσματος με θανατηφόρα αποτελέσματα σε ευρύ φάσμα φυτών που είναι σε ενεργό φωτοσύνθεση και η χρήση της περιοριζόταν στον καθαρισμό δασικών ή γεωργικών εκτάσεων πριν από την φύτρωση.
Υπό αυτή την έννοια η συσσώρευση υπολειμμάτων στα προς κατανάλωση φυτά θεωρήθηκε ασήμαντη και επίσης είχε υποτεθεί ότι τα φυτά δεν προσλαμβάνουν την μη μεταβολισμένη γλυφοσάτη από το έδαφος. Όμως προέκυψαν δυο προκλήσεις
α) κάποια ζιζάνια απέκτησαν αντοχή και
β) οι καλλιεργητές άρχισαν να χρησιμοποιούν την γλυφοσάτη ως ξηραντικό για τα ημιώριμα φυτά.
Το 2012 η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) μετά από εισήγηση της Γερμανίας πρότεινε την αύξηση κατά 150 φορές των ανωτάτων ορίων ασφαλείας της γλυφοσάτης στις φακές που ήταν 0,1 mg/κιλό. Αυτό έγινε γιατί ο Καναδάς εξήγαγε φακές με υπολείμματα γλυφοσάτης από 0,5 έως 4,17 mg/κιλό.
Πρέπει να αναφέρουμε ότι στην ΕΕ και ειδικά στην Γερμανία δεν δίνεται μεγάλη σημασία στην χρήση ως ξηραντικό στα σιτηρά, την πατάτα, την ελαιοκράμβη και τα όσπρια.
Έτσι, καθώς η χρήση των ζιζανιοκτόνων με βάση την γλυφοσάτη συνεχώς αυξάνεται παγκοσμίως, έφτασε η ουσία αυτή να ανιχνεύεται στο νερό, στον αέρα, στις ζωοτροφές, στα ούρα και στην σάρκα ζώων, στα ανθρώπινα τρόφιμα, στο ανθρώπινο γάλα και στα ανθρώπινα ούρα.
Εκτός από το γεγονός είναι ότι οι εκτιμήσεις ασφάλειας για την γλυφοσάτη αποδείχτηκαν εσφαλμένες, πρέπει να επισημάνουμε το γεγονός ότι η ρύθμισή της σταδιακά χαλαρώνει επιτρέποντας αυξημένα ανώτατα όρια υπολειμμάτων σε τρόφιμα και ζωοτροφές και ότι η χρήση της ως ξηραντικό οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα υπολειμμάτων της στα τρόφιμα.
Τα ενισχυτικά της γλυφοσάτης είναι πολλαπλάσια τοξικά και δεν μπορούν να ελεγχθούν προκειμένου να εξαχθούν συμπεράσματα
Στα ζιζανιοκτόνα με βάση την γλυφοσάτη προστίθενται και άλλοι παράγοντες που μπορεί να ενισχύουν την διαβροχή και την διαλυτότητα και αυτά τα ενισχυτικά μπορούν να αυξάνουν την τοξικότητα τους έως και 1000 φορές. Κάποια από αυτά αποδείχτηκαν εξαιρετικά τοξικά για υδρόβιους οργανισμούς όπως βατράχια, ψάρια, πρωτόζωα κ.ά.
Το πρόβλημα είναι ότι η σύσταση αυτών των πρόσθετων κρατείται μυστική και τόσο οι εταιρείες όσον και οι κυβερνήσεις την αντιμετωπίζουν ως εμπιστευτική επιχειρηματική πληροφορία και είναι απρόθυμες να ανταποκρίνονται στις αιτήσεις πληροφοριών. Έτσι η μελέτη και η άντληση συμπερασμάτων για την τοξικότητα των ουσιών αυτών έχει και αυτές τις δυσκολίες.
Η χρήση της γης, η γεωργία, έχει οδηγηθεί σε ατέρμονα αγώνα, σε αδιέξοδο
Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι σταδιακά οδηγούμαστε σε αδιέξοδα στον χειρισμό των πόρων που μας παρέχει προς χρήση ο πλανήτης μας.
Το αληθινό πρόβλημα δεν είναι τα αδιέξοδα αλλά το ότι οδηγούμαστε να χειριζόμαστε την ζωή και τον βίο μας με τρόπο που σταδιακά και ανεπαίσθητα οδηγούν στα αδιέξοδα.
Υπάρχει το στοιχείο του δελεασμού προς την ευκολία, που κάποιοι την παρέχουν με τις λεγόμενες φαεινές ιδέες τους, οι οποίες δεν αντέχουν σε μια πραγματική εξέταση, όμως είναι πολύ αποτελεσματικές στο να προκαλούν τον εντυπωσιασμό και να παρασύρουν σε πρακτικές.
Βέβαια προς αυτό πάντα προετοιμάζεται το ψυχολογικό έδαφος κατάλληλα μέσω της καταπίεσης, της κάθε μορφής βίας και οπωσδήποτε της μισής αλήθειας, δηλαδή του ψεύδους.
Ο πλανήτης μας φαίνεται να σχεδιάστηκε για να παρέχει την κάθε είδους αφθονία η οποία να υποστηρίζει την πρόοδο του ολικού σχεδιασμού της Δημιουργίας του και της Ζωής που φιλοξενεί. Την αφθονία αυτή την βλέπουμε γύρω μας να γεννιέται, να μεγαλώνει, να ανθίζει και να καρποφορεί πολλαπλάσια και άφθονα.
Ότι χρειαζόμαστε μας παρέχεται ή μας περιμένει να το ανακαλύψουμε και να το απολαύσουμε και όλα αυτά για να συνειδητοποιήσουμε το ποιοι είμαστε, που είμαστε και για ποιο σκοπό.
Πως φτάσαμε όμως να ζούμε και να βιώνουμε μέσα στην φτώχεια, την έλλειψη και διαρκή αγώνα επιβίωσης; Τι φταίει;
Το έδαφος της γης μας σχεδιάστηκε να αυξάνει την γονιμότητα του διαρκώς, αέναα και ταυτόχρονα να παρέχει τα αναγκαία στα έμβια όντα και στον άνθρωπο. Αυτό αποδεικνύεται όποτε καλλιεργούμε με ορθό τρόπο, δηλαδή με σεβασμό προς τον εαυτό μας και τις ανάγκες του.
Εδώ εύλογα μπορεί να ρωτήσει κάποιος ποιος είναι πραγματικά ο εαυτός μας και ποιες οι ανάγκες του;
Οι πρόγονοι μας δήλωσαν : «μέτρον άριστον». Και εδώ πάλι το ίδιο ερώτημα, πως ορίζεται το μέτρο;
Ασφαλώς δεν έχει σχέση με το μέτριο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι το ολικό μέγιστο της κάθε στιγμής μας και αυτό μπορούμε να το αντιληφθούμε καλύτερα στο παιγνίδι[1] των παιδιών όπου απολαμβάνουν την ευδαιμονία τους.
Όμως το παιγνίδι προϋποθέτει υγεία και είμαστε άραγε υγιείς ώστε ο βίος μας να πληρούται με ευδαιμονία, να είναι ένα αυθεντικό παιγνίδι;
Αντιλαμβάνεται ο καθείς ότι ο βίος μας έγινε αγώνας επιβίωσης. Γιατί άραγε;
Πρώτα από όλα τα παιδιά έχουν προαποφασίσει, όρισαν και αποδέχτηκαν τους κανόνες του παιγνιδιού τους. Μόνο υπ’ αυτές τις προϋποθέσεις μπορεί να γίνει το παιγνίδι και να έχει τα αποτελέσματα του, να εκπληρώσει τον σκοπό του.
Μόνο στο παιγνίδι μπορεί το παιδί να γνωρίσει τον εαυτό του, να συνειδητοποιήσει τις δυνάμεις και τις δυνατότητες του.
Μπορούμε να αλλάξουμε τα πάντα; Μπορούμε να ξαναθυμηθούμε πώς να παίζουμε;
Μπορούμε αν συντονιστούμε με την Ζωή, αν βρούμε το μέτρο μας, αν μάθουμε να σεβόμαστε τον εαυτό μας και τις ανάγκες μας, δηλαδή να θυμηθούμε …
Αποφασίζουμε εμείς ή το αφήνουμε σε άλλους; Ασκούμε έλεγχο στην εκτέλεση των αποφάσεων μας ή αποφεύγουμε να το κάνουμε; Νιώθουμε την ευθύνη για τον εαυτό μας και το περιβάλλον μας; Γνωρίζουμε τι και πόσο έχουμε ανάγκη και ταυτόχρονα αναγνωρίζουμε την ανάγκη των διπλανών μας, ολόκληρου του περιβάλλοντος μας; Αντιλαμβανόμαστε την διαφορά της ποιότητας έναντι της ποσότητας; Της πληρότητας έναντι της απληστίας; Της ασφάλειας μέσα στη ενότητα έναντι της απομόνωσης μέσα στην πόλωση και την αντιπαλότητα;
Όλα τα παραπάνω δεν είναι δύσκολα, γιατί είναι μέσα μας, αρκεί να θέλουμε να τα δούμε και να θυμηθούμε να χρησιμοποιούμε την λογική απόδειξη του ορθού και πραγματικού.
Η ευκολία της γλυφοσάτης δεν αρμόζει σε μας τους ανθρώπους
Η ευκολία των ζιζανιοκτόνων δεν μας εξυπηρετεί γιατί θέλουμε να είμαστε υγιείς και να έχουμε ποιοτική ζωή. Οτιδήποτε καταστρέφει το περιβάλλον μας, την ζωή που φιλοξενεί μας υποβαθμίζει και οδηγεί τελικά στον αφανισμό μας. Είμαστε υγιείς όταν βρισκόμαστε σε απόλυτη ισορροπία και αρμονία μέσα σε ισορροπημένο και αρμονικό περιβάλλον.
Θέλουμε την ευκολία που κατακτούμε εμείς οι ίδιοι και όχι αυτήν που μας προσφέρεται από κέντρα που υπηρετούν ιδιοτελείς σκοπούς.
Όλα μέσα στον κόσμο μας επιζητούν την προσοχή και όταν την έχουν αυξάνουν την ενεργειακή τους κατάσταση.
Η γη μας χρειάζεται την προσοχή μας. Τα φυτά, οι καλλιέργειες μας χρειάζονται την φροντίδα μας ώστε να δυναμώνουν και να αποδίδουν το μέγιστο τους.
Δεν χρειάζονται τίποτα περισσότερο από τον σεβασμό μας προς αυτά για να μας φανερώνουν την αφθονία τους.
Η άμετρη και ληστρική μεταχείριση τους τα εξασθενεί και τότε έλκονται όλα εκείνα ευδοκιμούν σε λιγότερες τροφικές απαιτήσεις.
Τα ζιζάνια φυτρώνουν για να ενισχύσουν και να εμπλουτίσουν το έδαφος για να μπορεί να θρέψει εκείνα που έχουμε ανάγκη. Η Δημιουργία χρησιμοποιεί τα «εργαλεία» της για τους σκοπούς της.
Μπορούμε να καλλιεργούμε με ισορροπία και ποικιλομορφία, με εναλλαγή και ανάπαυση.
Η τελειότητα της Φύσης είναι το έργο Όλης της Ζωής, της Υπέρτατης Νοημοσύνης. Αυτή, μέσα στον Κώδικα λειτουργίας της Ζωής προέβλεψε όλες τις ανάγκες από την αρχή μέχρι το τέλος και από αυτό το απέραντο βιβλίο της ζωής τα όντα χρησιμοποιούν το μέρος εκείνο που υπηρετεί τις εκάστοτε ανάγκες τους.
Στις μέρες μας κάποιοι μαθητευόμενοι μάγοι, θεωρούν ότι μπορούν να «παίζουν» με τον κώδικα για το δήθεν καλό και το ερώτημα είναι κατά πόσο μπορεί το μέρος να υπερκεράσει το όλον.
Το μάταιο της προσπάθειας φαίνεται κάθε φορά από όποιον θέλει να το δει. Απλά οι βαρύτερες συνέπειες φαίνονται σε βάθος χρόνου, συνήθως όταν είναι πλέον αργά.
Όμως πως θα ήταν τα πράγματα αν συνειδητοποιούσαμε που βρίσκεται η δύναμη μας, εάν αναλογιζόμασταν την ευθύνη μας, αν θέλαμε να ενεργοποιηθούμε ως πολίτες και αν ασκούσαμε τα αυτονόητα καθήκοντα που απορρέουν από την φύση μας, την θεϊκή καταγωγή μας και τον στόχο και σκοπό της ύπαρξης μας;
Βιβλιογραφία
1. Diogo Soares,1 Liliana Silva,1 Sofia Duarte,1,2 Angelina Pena,1 and André Pereira1, Silvia Pichardo, Academic EditorGlyphosate Use, “Toxicity and Occurrence in Food”. Foods. 2021 Nov; 10(11): 2785
2. Joe Hernandez. GMO is out, ‘bioengineered’ is in, as new U.S. food labeling rules take effect. Food January 5, 202212:55 PM ET
https://www.kpbs.org/news/national/2022/01/05/gmo-is-out-bioengineered-is-in-as-new-u-s-food-labeling-rules-take-effect
3. Anthony Samsel1 and Stephanie Seneff . Glyphosate, pathways to modern diseases II: Celiac sprue and gluten intolerance. Interdiscip Toxicol. 2013 Dec; 6(4): 159–184.
4. Thomas Bøhn1,* and Erik Millstone2. The Introduction of Thousands of Tonnes of Glyphosate in the food Chain—An Evaluation of Glyphosate Tolerant Soybeans. Foods. 2019 Dec; 8(12): 669.
5. Virginia Lorenz, 1 María Florencia Rossetti, 1 , 2 Eliane Dallegrave, 3 María Mercedes Milesi, 1 , 4 and Jorgelina Varayoudcorresponding author 1 , 4 , *. Editorial: Glyphosate Herbicide as Endocrine Disruptor and Probable Human Carcinogen: Current Knowledge and Future Direction. Front Endocrinol (Lausanne). 2021; 12: 772911
6. Marek Cuhra1* Thomas Bøhn2 Petr Cuhra3. Glyphosate: Too Much of a Good Thing?. Front. Environ. Sci., 28 April 2016. Sec. Environmental health and Exposome. Volume 4 – 2016 | https://doi.org/10.3389/fenvs.2016.00028
7. National Bioengineered Food Disclosure Standard. https://www.ams.usda.gov/sites/default/files/media/BEFactSheet.pdf
8. Renewal of the approval of glyphosate: Questions and Answers. https://chemycal.com/news/527ebf67-2465-4cbb-aa80-b72fab353494/Parliamentary_Questions__Renewal_of_the_approval_of_glyphosate_Questions_and_Answers
9. Deepika Kubsad, Eric E. Nilsson, Stephanie E. King, Ingrid Sadler-Riggleman, Daniel Beck & Michael K. Skinner. Assessment of Glyphosate Induced Epigenetic Transgenerational Inheritance of Pathologies and Sperm Epimutations: Generational Toxicology. Scientific Reports volume 9, Article number: 6372 (2019) . https://www.nature.com/articles/s41598-019-42860-0
10. Charles M Benbrook. Trends in glyphosate herbicide use in the United States and globally. doi: 10.1186/s12302-016-0070-0. Epub 2016 Feb 2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27752438/
[1] ΠΑΙΓΝΙΟΝ – ΠΑΙΣ – ΓΝΩΣΙΣ – Ι – ΟΝ
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΕ